EYT’de yol haritası şekilleniyor !

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, katıldığı bir programda EYT meselesi masanızda mı?” sorusunu yanıtlarken, “Tabii masamızda. Türkiye’nin emekçileri hiç merak etmesinler, hiç endişe etmesinler. Türkiye’nin her sorunu, çözülmesi gereken dosya olarak önümüzde duruyor. Bu, önümüzdeki dosyalardan, çözülecek şeylerden biri.” dedi.

“2023’te EYT çözülür diyebilir misiniz?” sorusuna karşılık Bilgin, “Bu yılın sonuna kadar bu yolda önümüzde olan bütün dosyaları çözeceğiz. O da önemli dosyalardan biri… Orada da alternatif maliyetleri, çözüm önerilerini oluşturmaya çalışıyoruz. Her şey önümüzde.” yanıtını verdi.

EYT ile ilgili dikkat çeken son açıklama ise AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş’tan geldi. Kurtulmuş EYT ile ilgili şunları söyledi:

Orada da (EYT) çalışma yapılıyor. Bu zamanlama meselesidir. Vatandaşın gündeminde olan, çarşıda pazarda insanların söylemiş olduğu herhangi bir konu yoktur ki hükümetin gündeminde olmasın. Çalışma Bakanlığı bu konuda çalışmalarını sürdürüyor öncelikler ortaya çıktığı zaman kamuoyu ile paylaşılır.

EYT İÇİN 5 AŞAMALI YOL HARİTASI NASIL OLACAK?

1- KAPSAMIN BELİRLENMESİ

Yasanın çerçevesi oluşturulurken öncelikle kapsam belirlenecek. Böylece kimlerin hak sahibi olacağının tespiti yapılacak. Bu sayede yasa çıkar çıkmaz hemen emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkacak. Genel çerçeveye bakıldığında EYT’li grubu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.

Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var. Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı’na girmiş ya da Bağ-Kur’lu olmuş EYT’liler de mevcut. Bu tarihten önce SSK’lı olmuş şu anda memur olanlar, primi eksik bulunanlar, farklı kurumlardan prim biriktirenler de bulunuyor. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılacak.

2- EMEKLİLİK ŞARTLARININ BELİRLENMESİ

Kapsamın belirlenmesinden sonra emeklilik şartlarının da tespit edilmesi gerekiyor. Primini ve yılını dolduranların başka şarta bakılmaksızın emekli edilmeleri şeklinde bir öneri bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf, Bağ-Kur gibi) kişilerin hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor.

Burada belli bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi gibi bir formül de konuşulurken, kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesi de söz konusu olabilecek. Ayrıca Avrupa modelinde olduğu gibi maaş kısıtı ile emeklilik de formüller arasında.

3- UYGULAMA ŞARTLARI

Bu aşamada uygulamayla ilgili kısımların da tespit edilmesi gerekiyor. Yani hak sahiplerinin belirlenmesi, onların emeklilik işlemlerinin usul ve esaslarının tespit edilmesi önem kazanıyor. Mesela, 8 Eylül öncesinde sigortalı olmuş ancak şimdi memur olarak çalışan birisi yasa çıktıktan sonra hangi kurumdan emekli olacak? Bu kişi memurluğa devam etmek istiyorsa EYT’li diye resen emekli mi edilecek? Bu gibi karmaşık soruların da cevap bulması gerekiyor.

4- MALİYET HESABI

Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın ile ilgili 5 milyon kişi gibi sayılar ortaya atılsa bile kesin bir rakam yok. Ancak farklı kurumlardan sigortalıların olduğu bir yapısı olması dolayısıyla çok sayıda insanı ilgilendiriyor. Bu noktada kapsam belirlendiğinde sayı da ortaya çıkacak. Bu yönüyle kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak konunun mali boyutu da ortaya çıkarılacak. Burada kime hangi şartlarda maaş bağlanacağı da tespit edilecek.

5- YASALAŞMA SÜRECİ

Bütün çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulamanın başlayabilmesi için yasal çalışmanın da yapılması gerekiyor. Bunun için de bir taslak metnin oluşturulması ve bunun TBMM gündemine gelmesi gerekiyor. Meclis’ten geçtikten sonra uygulanması için de yönetmeliklerin çıkarılması gerekiyor.